京兆杜氏,是中国中古时代一个以<a href="./?mention=京兆郡">京兆郡</a>为<a href="./?mention=郡望">郡望</a>的<a href="./?mention=士族">士族</a>,汉朝时期就有俗谚称<a href="./?mention=京兆韦氏">京兆韦氏</a>和京兆杜氏为“城南韦杜、去天尺五”,南北朝时期,京兆杜氏成为关中<a href="./?mention=郡姓">郡姓</a>之一。<br/>京兆杜氏的世系可以追溯到<a href="./?mention=西汉">西汉</a><a href="./?mention=御史">御史</a>大夫<a href="./?mention=杜周">杜周</a>。杜周本居南阳(今<a href="./?mention=中国">中国</a><a href="./?mention=河南省">河南省</a><a href="./?mention=南阳">南阳</a>),以<a href="./?mention=豪族">豪族</a>迁于茂陵(今<a href="./?mention=陕西省">陕西省</a><a href="./?mention=兴平">兴平</a>)。子<a href="./?mention=杜延年">杜延年</a>又迁于杜陵(今<a href="./?mention=陕西">陕西</a><a href="./?mention=西安">西安</a>南)。<br/>京兆杜氏历朝多为官,亦名人辈出。<a href="./?mention=东汉">东汉</a>时有<a href="./?mention=杜笃">杜笃</a>;<a href="./?mention=西晋">西晋</a>有军事家<a href="./?mention=杜预">杜预</a>;唐朝时代更多,其中有宰相杜佑是历史典藏《<a href="./?mention=通典">通典</a>》的编撰者,其孙则乃晚唐诗人<a href="./?mention=杜牧">杜牧</a>。